۱۵ نرم‌افزار کاربردی مناسب نوشتن و نویسندگی برای کامپیوتر و موبایل

خیلی‌ها می‌پرسند داستان را با چه برنامه‌ای تایپ کنم یا با کدام نرم‌افزار رمان بنویسم. در ادامۀ این نوشته بیش از ده نرم افزار نویسندگی یا برنامه مناسب نوشتن را برای برای گوشی همراه و کامپیوتر معرفی کرده‌ام که به کمک شما می‌آید.

این یک مطلب جامع است که نه‌تنها به شما نرم‌افزار معرفی می‌کند بلکه فوت و فن‌هایی را هم یادآوری می‌کند که باید برای نویسنده شدن در اختیار داشته باشید.

اگرچه فناوری‌های نوپدید بیشتر به سیاهچاله‌ای برای قدرت نویسندگی و نوشتن شباهت دارند، گاهی هم ممکن است سودمند باشند. امروز بسیاری از نویسندگان جهان از گوشی‌های همراه هوشمند (Smart Phone) استفاده می‌کنند.

اگر می‌خواهید یک نویسندۀ خوب باشید، بد نیست بدانید قبل از داشتن یک نرم‌افزار خوب، باید بر اصول نگارش به‌خوبی مسلط باشید. شلخته ننویسید.

چرا اپلیکیشن مناسب نویسندگی؟

حجمِ درگیری یک مکانیک خودرو با کسب و کارش را از دست‌های روغنی و چرک‌آلودش می‌توان فهمید. حجم ارتباطِ یک معمار با شغلش را می‌توان از نحوۀ نگاهِ او به اطراف و شیوۀ تحلیلِ ذهنی‌اش دریافت.

نویسندگان چطور؟ ممکن است با کلمات و ابزار نوشتن قهر بود و خود را نویسنده خواند؟

نویسندگی مانند هر کسب و کارِ دیگر، نوعی از دید، منش و سلوکِ فردی در ما ایجاد می‌کند. یک نویسنده هر چیزی را از دریچۀ احساسات و عواطف و فلسفۀ ذهنی‌اش می‌بیند و مشتاق است سازوکارِ ذهنی‌اش را با کلمات نشان بدهد.

یک نویسنده وقتی از خانه خارج می‌شود نویسنده است. وقتی حمام می‌کند نویسنده است. وقتی به سفر می‌رود و در طبیعت غرق می‌شود هم یک نویسنده است. بازی با کلمات، تحلیل، تخیّل، اندیشه‌ورزی و تلاش برای بیانِ دریافته‌های ذهنی در همه جا همراه نویسنده است.

بنابراین گوشی همراه یک نویسنده هم نمی‌تواند ساز مخالف بزند. گوشی همراه هوشمند یک نویسنده (صرف‌نظر از فهرستِ مخاطبان یا متنِ پیام‌ها) می‌بایست تفاوت‌های دیگری هم با گوشی همراه یک عکاس یا نقاش داشته باشد. اپلیکیشن مناسب نویسندگی یکی از این تفاوت‌هاست.

نرم‌افزار مناسب نویسندگی چه ویژگی دارد؟

بسته به نوعِ تفکر و ذهنیّتِ شما و نیازی که به کلمات دارید، انتخاب با خودِ شماست. ممکن است یک نرم‌افزار سادۀ یادداشت‌برداری هم از نظرِ شما نوعی نرم‌افزار مناسب نویسندگی باشد.

موضوعِ مهم بهره‌گیری کاربردی از گوشی تلفن همراه است. همانطور که حواسِ پنجگانۀ یک نویسنده می‌بایست در خدمتِ نوشتن باشد، گوشیِ تلفن همراه یا اتاقِ کارش هم باید به کار بیاید.

معرفی چند نرم افزار مناسب نوشتن

حالا می‌خواهم چند اپلیکیشن مناسب نویسندگی به شما پیشنهاد بدهم. قطعاً با رشد و گسترش پدیده‌های نو، این فهرست دستخوشِ تغییر می‌شود.

ممکن است بعدها به این نوشته برگردم و آن را اصلاح کنم. شما هم می‌توانید برای بهتر شدنش پیشنهادهای‌تان را برایم بفرستید.

۱. یادداشت‌برداری ساده اما تر و تمیز: EverNote

همواره خودم و دیگر مشتاقانِ نوشتن را به همراه داشتن یک دفترچۀ یادداشت جیبی تشویق کرده‌ام. وقتی از دریچۀ چشمانِ یک نویسنده به ارتباط‌ها، تعامل‌ها، طلوع و غروب‌ها و هر چیزِ دیدنی یا شنیدنی نگاه می‌کنیم، یادداشت‌برداری کمک می‌کند موقعیت‌های ناب را به زنجیر بکشیم.

اگرچه همچنان روی یادداشت‌برداری کاغذی تأکید دارم، برای آن دسته از دوستان که با گوشی همراه‌شان میانۀ بهتری دارند Evernote را پیشنهاد می‌دهم.

با این اپلیکیشن می‌توانید سریعتر یادداشت‌برداری کنید، برای خودتان گوشزدهایی تنظیم کنید و متن‌های کوتاه یا بلندتان را ثبت کنید.

این اپلیکیشن از این جهت نرم‌افزار مناسب نویسندگی است که کار یادداشت‌برداری را ساده‌تر می‌کند. ضمناً ثبت‌نام در آن آسان و رایگان است. می‌توانید این سامانه را روی گوشی‌های همراه هوشمندتان یا کامپیوتر شخصی‌تان نصب کنید.

امکانِ همگام‌سازی اطلاعاتِ شما، کمکِ بی‌مرزی‌ست برای دسترسی داشتن به محتوایی که تولید کردید. خلاصه اینکه نوشته‌های‌تان همه‌جا همراه‌تان هستند.

ضمناً با فعال‌کردنِ سرویس Web Clipper در اِورنوت، می‌توانید هر محتوای جالبی را که در وب خواندید یا می‌خواهید بخوانید نشان‌گذاری کنید و آسان‌تر به آن برگردید. وب‌کلیپر سهل‌تر و ساده‌تر و دسترس‌پذیرتر از ویژگیِ Bookmark است.

۲. نوشته‌ها در مُشت شما با Writer Tools

یکی از ساده‌ترین و در عینِ حال کاربردی‌ترین ابزارِ نوشتن، نقشه‌کشیدن است.

من برای نوشتنِ کلت۴۵ و تذکرۀ اندوهگینان که کتاب‌های قطورتر و قصه‌دارتری محسوب می‌شدند، دو نقشه کشیدم. نقشه‌ها شاملِ این موارد می‌شدند:

• خلاصۀ کلی داستان (شروع، میانه، پایان‌بندی)
• معرفی شخصیت‌ها و ارتباط‌شان با شخصیت اصلی
• ویژگی‌ها و مسئله‌هایی که برای شخصیت‌ها پیش می‌آید
• زمان‌بندی نگارش
• خلاصۀ فصل‌های داستان
• معرفی و توصیف مکان‌هایی که داستان در آن می‌گذرد
• نقاط عطف داستان
• ایده‌ها

برای نقشه‌کشیدن از کاغذ و تخته سفید استفاده کردم. امروز و بعد از انتشارِ هر دو رمانم دو پوشۀ قطور دارم که شاملِ یادداشت‌ها، نسخه‌های اولیه، ایده‌ها، منابع مطالعاتی و… مربوط به هر کتاب می‌شود.

البته که توصیه می‌کنم شما هم روی کاغذ این کار را پیش ببرید اما اگر می‌خواهید نسخه‌ای دیجیتال داشته باشید، اپلیکیشن Writer tools یک نرم‌افزار مناسب نویسندگی است که تمام اطلاعاتِ لازم را از شما می‌گیرد و بر اساسِ زمان‌بندی‌ای که خودتان تعیین کرده‌اید به دستیارِ شما تبدیل می‌شود.

writer tools کمک‌تان می‌کند با برنامه‌تر پیش بروید و سرنخ را گم نکنید. این نرم‌افزار بیش از هر چیز برای نوشتنِ رمان و داستان بلند کارا است. ضمناً می‌توانید از تمامی اطلاعاتی که به نرم‌افزار می‌دهید یک نسخۀ پشتیبان روی سرورِ اپلیکیشن تهیه کنید.

۳. مدیریتِ زمان نوشتن با Writeometer

چقدر از هدف‌تان عقب هستید؟ امروز چند کلمه نوشتید؟ قرار روزانه‌تان با خودتان چند کلمه است؟ با Writeometer حسابِ کار دست‌تان می‌آید.

یک اپلیکیشن مناسب نویسندگی که سرعت و کیفیتِ نوشتنِ شما را در بسترِ زمان یادآوری می‌کند و فعلاً فقط برای اندروید ارائه شده است.

نویسندگی فرایندِ خلقِ تک‌نفره است. داشتنِ یک دستیارِ حسابگر گاهی کمک‌مان می‌کند.

۴. پایه‌ریزیِ طرح نوشته یا رمان با Plot Generator

نوشتنِ یک طرحِ کلی یا پلات همواره یکی از چالش‌های جدی رمان‌نویسی‌ست. پلات اگرچه استخوان‌بندی اصلی رمان را می‌سازد اما لزوماً در لحظۀ کشفِ سوژه و موضوع کامل نمی‌شود.

یکی از مهمترین تکنیک‌ها برای کامل‌کردنِ پلات پرسش و پاسخ است. مُدام باید از خودمان دربارۀ طرحِ داستانی‌مان و شخصیت‌هایمان سؤال‌های معقول بپرسیم و پاسخ بدهیم.

کنکاش در عمقِ قصه‌ای که چیزی درباره‌اش نمی‌دانیم، چالشی موفق برای کامل کردن پلات و ساختنِ یک قصۀ بی‌عیب و نقص است.

Plot Generator سؤال‌هایی از ما می‌پرسد. پاسخ‌هایی که به سوال‌های این اپلیکیشن مناسب نویسندگی می‌دهیم یاورِ خوبی برای رسیدن به طرح کلی یک رمان است. این انتخابِ شماست که از یک دستیار برای رسیدن به طرح کلی رمان استفاده کنید یا همه کار را خودتان تنهایی به انجام برسانید.

۵. مصالحِ کاری را دمِ دست نگه دارید

اگر مصالحِ کاری یک بنّا آجر و سیمان و ماسه و گچ و… است، نویسنده هم مصالحِ کاریِ خاص خودش را دارد: کلمات، فکر، رنج، تجربه، مشاهده.

اگر کلمات را واردِ ذهن‌مان نکنیم، چیزی برای ساخت‌وساز نخواهیم داشت. از بازی با کلمات (نه به معنای فریبکاری) لذت ببرید. گاهی فرهنگ لغت را باز کنید و مدام لای کلمات بچرخید و سعی کنید آن‌ها را در جای درستی خرج کنید.

انس با فرهنگ لغت کاغذی حال و اثرِ متفاوتی دارد، اما اگر شما هم مثلِ من -فعلاً- از داشتنِ فرهنگِ لغت‌های کاغذی خوب مثلِ دهخدا یا سخن محروم هستید، واژه‌یاب را دریابید. همراه داشتنِ یک نسخۀ موبایل از روی این سرویسِ تر و تمیز، خیلی جاها به دردتان خواهد خورد؛ مطمئن باشید.

۶. تایپ کامل و ساده در محیطِ مینی‌مالِ JotterPad

جاترپد با رابط کاربری ساده و کارا، امکانِ نوشتن در تنگ‌وقتی را فراهم می‌کند. اگر فکر می‌کنید این توصیف یعنی با نرم‌افزارِ ساده‌ای شبیهِ Note گوشی طرف هستید باید بگویم اشتباه است. جاترپد ساده اما کاراست. اگر انگلیسی تایپ می‌کنید، حتماً بهرۀ بیشتری از امکاناتش خواهید برد.

امکانِ پشتیبان‌گیری در سیستم‌های ابری یا ثبت در سایر اپلیکیشن‌ها بدیهی‌ترین امکانِ این نرم‌افزار است که خیال‌تان را تا حد زیادی از بابتِ ثبت نوشته‌تان راحت می‌کند.

۷. با iA writer ساده و روان تایپ کنید

اگر به هر دلیلی از JotterPad خوش‌تان نیامد، iA writer نمونۀ مشابه دیگری‌ست که کارتان را راه می‌اندازد. این نرم‌افزار پیش‌تر (از ۲۰۱۵) برای محصولات اپل طراحی شده بود اما حالا برای اندروید هم در دسترسس است.

بهره‌گیری از امکاناتِ اولیۀ اپلیکیشن رایگان است اما برای فعال‌سازی برخی امکانات باید هزینۀ درون‌برنامه‌ای بپردازید.

• iA Writer برای اندروید و iOS
• JotterPad برای اندروید

۷. اسکنِ فوری و واضحِ دست‌نوشته‌ها با ScanBot

ممکن است مثلِ من بخش‌های اصلی نوشته‌تان یا یادداشت‌های اولیه را با دست و روی کاغذ ثبت کنید. در این صورت داشتنِ یک نسخۀ پشتیبانِ امن مفید خواهد بود. به‌ویژه که قادرید نسخۀ PDF حاصل از اسکنِ نوشته‌ها را همه جا با خود ببرید. اسکن‌بات دستیارِ شما در اسکنِ نسخه‌های دست‌نویس است.

• نسخه اندروید
• نسخه iOS

۸. نظم‌دادن به کارهای پیشِ رو با ToDoList

اگر خیال می‌کنید نویسندگی با الله‌بختکی کار کردن جور در می‌آید سخت در اشتباهید. شاید نظمِ ذهنیِ ما از نظرِ دیگران بی‌نظمی تلقی شود، ولی بالاخره قاعده دارد. کارهای پیشِ رو را می‌توانید با این اپلیکیشن نظم و نسق بدهید تا چیزی از قلم نیفتد.

۹. نرم افزار نوشتن دست‌نویس در تبلت – Google handwriting input

نوشتن با دست مغز شما را فعال‌تر می‌کند. فارسی یا انگلیسی یا هر زبانِ دیگر فرقی ندارد. با کیبوردِ دست‌نویس گوگل کلمات را بکشید تا او جای شما تایپ کند. با این کیبورد در هر نرم‌افزاری می‌توانید کار کنید.

اگر داستان‌تان را فارسی می‌نویسید، برای اینکه کارتان به درستی پیش برود، بهتر است از یک کیبورد کاملاً فارسی استفاده کنید. کیبوردی که من پیشنهاد می‌دهم، هم در محصولات اپل و هم محصولات دیگر، کیبورد گوگل است.

علاوه بر این کیبورد، یک نرم‌افزارِ دیگر برای دست‌نویسی به کار می‌رود. INKredible بیش از بیست هزار کاربر دارد و نرم‌افزاری مستقل برای نوشتارِ دستی‌ست. من از کجا بدانم؟ شاید شما دوست دارید روی صفحۀ تبلت یا موبایل‌تان هم به‌جای تایپ کردن کلمات را بکشید.

• نسخه اندروید کیبورد گوگل
• نسخه iOS

۱۰. برنامه نوشتن با دقتِ و نظم یک فهرست‌نویس!

اگر قصد دارید همه چیز را از ابتدا منظم کنید و موبایل یا تبلت ابزار اصلی نوشتنِ شماست، از YWriter غافل نشوید. در این اپلیکیشن می‌توانید همه چیز را سامان بدهید و حتی فصل‌بندی‌ها را هم از آغاز سامان بدهید.

• نسخۀ اندروید
• نسخۀ iOS

۱۱. از همه چیز نسخۀ پشتیبان تهیه کنید

هرگز روی موبایل و تبلت حساب نکنید. یکی از مهمترین خطرهای استفاده مداوم از نرم افزار نویسندگی از دست رفتن ناگهانی اطلاعات است. داده‌های دیجیتال آن‌ها در معرضِ اتفاق‌های ناخواسته‌اند. بهتر است از نوشته‌های‌تان نسخۀ پشتیبان تهیه کنید. پیشنهاد من به شما DropBox یا Google Drive است.

۱۲. همۀ آنچه می‌خواهید از مربی کارگاه بشنوید در Fade In

در کارگاه داستان‌نویسی به شما می‌گویند چه چیزهایی برای نوشتن نیاز دارید. شخصیت، مکان، زمان، فصل‌بندی و… همه به‌تفکیک در Fade In پیش‌بینی شده و کافی‌ست اطلاعات‌تان را در آن وارد کنید. این نرم‌افزار برای اندروید، آی‌اُاس و دسکتاپ طراحی شده. برای خریدِ این نرم‌افزار لازم است کمی دلار خرج کنید. نگران نباشید، خرید از گوگل‌پلی و اپ‌استور ناممکن نیست. جوینده باشید راهش را می‌یابید؛ خیلی ساده.

• نسخۀ اندروید
• نسخۀ iOS

۱۳. ثبت و ضبطِ بارش‌های فکری با Mindly

بارشِ فکری یا Brainstorming در زمانِ نوشتن یا فکر کردن به یک پروژه، اتفاقی معمول و مبارک است. اگرچه پیشنهادِ جدیِ من یادداشت‌کردنِ فوری بارش‌های فکری روی کاغذ و در دفترچه‌ای مخصوص است، اما اگر زیادی به دستگاهِ دیجیتال‌تان اعتماد دارید می‌توانید از Mindly استفاده کنید.

بی‌انصافی است اگر این برنامه را فقط یک نرم افزار نویسندگی بدانیم. فرقی ندارد چه کار می‌کنید، وقتی به بارش فکری نیاز دارید، مایندلی کمک‌تان می‌کند.

• نسخۀ اندروید
• نسخۀ iOS

۱۴. طرح‌ریزی داستان با Auctor یا writer Challenges

فرقی ندارد تازه‌کار باشید یا حرفه‌ای، در هر صورت برای منظم‌کردنِ طرحِ داستان و ویژگی شخصیت‌ها و مسئله‌های داستان‌تان به مستنداتی نیاز دارید. دو نرم افزار نویسندگی Auctor و رایتر چلنجز در طراحی اولیۀ رمان شما را یاری می‌کنند.

طراحی شخصیت، طراحی طرح اصلی داستان، طراحی چالش‌های شخصیت‌ها و… از جمله خدماتی است که این دو نرم‌افزار ویژۀ گوشی همراه به شما می‌دهند.

• Auctor ویژۀ سیستم عامل اندروید
• Writer challenges ویژۀ سیستم عامل اندروید
• Writing challenges ویژۀ سیستم عامل iOS (مشابه)

۱۵. یادداشت‌برداری در هر جا، با هر دستگاه

گوگل محصولی با عنوان Keep معرفی کرده که به شما امکان نوشتن و دسته‌بندی نوشته‌های کاری یا شخصی‌تان را می‌دهد.

گوگل در توضیح این برنامه نوشته:

آنچه را که در ذهن‌تان می‌گذرد سریع ثبت کنید تا در زمان و مکان مناسب به شما یادآوری شود. یک یادداشت صوتی را درحال حرکت بخوانید و آن را به‌صورت خودکار آوانویسی کنید. از پوستر، رسید یا سندی عکس بگیرید و به‌آسانی بعداً آن را با جستجو پیدا کنید و سازماندهی کنید.

گوگل

با گوگل کیپ می‌توانید همزمان در چند دستگاه از جمله موبایل، کامپیوتر شخصی یا کامپیوتر محل کار به نوشته‌هایتان دسترسی داشته باشید.

یکپارچگی مهمترین چیزی‌ست که گوگل کیپ در اختیارتان می‌گذارد.

• وبسایت گوگل‌کیپ
• نسخۀ اندروید
• نسخۀ iOS

مهمتر از ابزار نویسندگی:

قبل از آنکه برنامه نوشتن یا اپلیکیشن مناسب نویسندگی انتخاب کنید باید مفاهیم اصولی‌تر را بشناسید.

می‌خواهید یک نویسندۀ تمام‌عیار باشید؟ ده فرمان برای نویسنده شدن را بخوانید. همچین لازم است نکات ضروری در زمینۀ چطور نویسنده شویم را بدانید.

چند توصیۀ کوتاه

• با خودنویس بنویسید. نوشتن با خودنویس روی کاغذ، تمرکزِ نوشتاری شما را افزایش می‌دهد.
• اگر می‌خواهید نویسنده‌ای واقعی باشید، نباید فرصتِ چندانی برای فکر کردن به سؤالِ «چطور بنویسم؟» پیدا کنید.
• هیچ چیز به‌اندازۀ خواندن و تجربه کردن و نوشتن به شما کمک نخواهد کرد. اگر زندگی کردن‌تان دلیلی برای نویسنده شدن‌تان نباشد، هیچ اپلیکیشن مناسب نویسندگی نمی‌تواند کمک‌تان باشد. گاهی همه چیز از جمله نرم‌افزار مناسب نویسندگی هم راه انحرافی‌ست و بهانه‌ای برای گول‌زدنِ خودمان!
• مراقب اسارت در شبکه‌های اجتماعی باشید! دنیای ذهنِ شما را کوچک و سطحی خواهد کرد.

این نوشته مفید بود؟ با همرسانی آن در شبکه‌های اجتماعی، به نشر محتوای مفید کمک کنید.