در این نوشته به سؤال ux writing چیست پاسخ داده‌ام تا با جزئیات مربوط به کار نویسندگی تجربه کاربر آشنا شوید.
پارچه‌نویس‌ها به تاریخ پیوستند و آب از آب تکان نخورد. سرعتِ دگرگونی آنقدر بالاست که اگر یک هفته در خانه بمانیم ممکن است تغییرات زیادی را از دست بدهیم. هرقدر پدیده‌های نوظهور بیشتر و متنوع‌تر می‌شوند، کرکرۀ کسب‌وکارهای قدیمی پایین کشیده می‌شود و عنوان‌های جدید شغلی سربرمی‌آورند: نویسنده تجربه کاربر (ux writer) و شغل یو ایکس رایتینگ یکی از این عنوان‌ها است.
نسخۀ کامل و به‌روزتری از این نوشته در مجلۀ یواکس رایتینگ منتشر شده است.
- نویسنده تجربه کاربر از کجا آمد؟
- تفاوت یوایکس رایتینگ و کپی رایتینگ
- همکاری نویسنده تجربه کاربر و طراح تجربه کاربر
- ux writing چیست
- مأموریت یو ایکس رایتر
- یو ایکس رایتر چه چیزی می‌نویسد؟
- سه رکن اساسی در ux writing
- چرا استخدام یوایکس رایتر مهم است؟
- ظرایفی که یو ایکس رایتینگ و کپی رایتینگ را متفاوت می‌کند
- یک کپی‌رایتر همزمان می‌تواند یوایکس رایتر هم باشد؟
- تا به امروز محتوای این همه نرم‌افزار ایرانی را چه کسی نوشته؟
- مهارت‌های لازم در ux writing چیست
- نویسنده یو ایکس با چه کسانی همکار است؟
- چه نکاتی در نوشتن متن تجربه کاربر حیاتی است؟
- تأثیر زبان در طراحی تجربه کاربر و جزئیات UX
- ابزارهای مناسب برای تعامل بین طراح و نویسنده متن تجربه کاربر
- به خدمات نویسندگی متن تجربه کاربر نیاز دارید؟
نویسنده UX یا یو ایکس رایتر کیست و چه می‌کند؟ اصلاً چنین شغلی از کجا پیدایش شد؟
نویسنده تجربه کاربر از کجا آمد؟
در 2016 میلادی بسیاری از غول‌های فناوری آگهی‌های استخدام با مضمونی مشترک منتشر کردند: به ux writer نیازمندیم. گوگل، آمازون، اوبر، پی‌پال، دراپ‌باکس و… از جملۀ این کمپانی‌ها بودند.
یک وجه مشترک در همۀ آن‌ها وجود داشت: آن‌ها در محصول‌شان با مخاطب حرف می‌زنند. و این مخاطب ممکن است هر کسی باشد؛ هرکسی با هر نوع از سواد، دانش، زبان، تفکر، ایدئولوژی و سلیقه‌ای.
تفاوت یوایکس رایتینگ و کپی رایتینگ
تا پیش از این مفهوم کپی رایتر حسابی جا افتاده بود. تبلیغ‌نویس یا همان کپی‌رایتر توانسته بود خیلی پیش‌تر از شکل‌گیری دراپ‌باکس و اوبر جایش را در بازار کار باز کند.
با ظهور فناوری‌های نو، کپی‌رایتینگ در دفتر کمپانی‌های فناورانه هم صاحب دفتر و دستک شد. اما نویسنده تجربه کاربر و حرفۀ یو ایکس رایتینگ تا پیش از این، مثلِ بوک‌ریدر در کتابخانۀ دیر سنت‌آگوستین بود: بلااستفاده.
با تغییر دنیا، شرکت‌ها متوجه شدند نیازهای جدیدی دارند. نویسنده UX یکی از این نیازها است.
همکاری نویسنده تجربه کاربر و طراح تجربه کاربر
طراحان یو ایکس (UX Designer) از مدت‌ها پیش جایگاه‌های شغلی کمپانی‌های فناورانه را تصاحب کرده بودند. اما آن‌ها افرادی بصری بودند نه محتوایی. نرم‌نرم جای خالی کسی که بتواند درست و دقیق پیام صفحۀ طراحی‌شده را به کاربر منتقل کند حس شد.
یک کپی‌رایتر تلاش می‌کرد جذاب حرف بزند و با به‌کارگیری بهترین کلمات، مشتریان را مفتون کند. اما صفحۀ پرداخت حق‌اشتراک در دراپ‌باکس یا خرید محصول در آمازون ابداً جای مناسبی برای چرب‌زبانی نیست.
کپی‌رایتینگ بر «متقاعدکردن» استوار بود و این نمی‌توانست روشِ مناسبی در نرم‌افزار باشد، چون «شفافیت»، «صراحت» و «صداقت» بیش از هر چیز در آنجا اهمیت دارد و یوایکس رایتینگ قرار است مسیر کاربر را هموار کند نه آنکه بازاریاب باشد.
ux writing چیست
یک معیار مهم برای شناخت بهترین یو ایکس رایتینگ «ناپیدایی» است. زمانی می‌توان گفت نویسنده تجربه کاربر (ux writer) کارش را خوب انجام داده که حضور کلمات و نوشته‌هایش اصلا حس نشود. به بیان دیگر: کاربر نباید دو بار یک کلمه را بخواند یا اصلاً در فهم جمله دچار تردید یا دست‌انداز شود.
می‌خواهید یک یوایکس رایتر خوب باشید؟ ردی از خود باقی نگذارید! متن شما باید کار کند، اما حضور و اثر شما در محصول نباید حس شود.
ح.م
مأموریت یو ایکس رایتر
به‌عبارت دیگر نویسنده یو ایکس (ux writer) قلم می‌چرخاند تا مسیر تعیین‌شده توسط طراح UX را برای کاربر هموارتر کند. هیچ چیز اضافه و دکوری نباید مانع از طی مسیر کاربر در سناریوی طراحی‌شده توسط طراح UX شود.
اینجاست که نویسنده تجربه کاربر می‌باید ذهن مشارکت‌جویش را به کار بیاندازد.
یو ایکس رایتر چه چیزی می‌نویسد؟
نوشتن ریزنوشت‌ها (میکروکپی) وظیفۀ یک یوایکس رایتر است. او می‌کوشد روند فعالیت کاربر در بهره‌گیری از محصول را ساده و هموار کند. میکروکپی‌ها ممکن است شامل:
- پیام‌های خطا
- متن کلیدهای درون‌برنامه
- متن راهنمای درون فیلدها
- توضیح نحوۀ استفاده از یک امکان یا گزینه
باشند.
همچین یک یوایکس رایتر می‌تواند در نوشتن نوشته‌های دیگر مرتبط با محصول با تیم طراحی همکاری کند:
- یادداشت‌های راهنما
- متن راهنمای نرم‌افزار یا وبسایت
- منو
- شیوۀ استفاده از محصول (دیجیتال یا غیردیجیتال)
سه رکن اساسی در ux writing
تصویر زیر برای پاسخ‌دادن به پرسش ux writing چیست راهنمای ساده‌ای ارائه می‌کند:
چرا استخدام یوایکس رایتر مهم است؟
اهمیت کار یو ایکس رایتینگ تا آنجا است که در کمپانی‌های شناخته‌شده، درآمدی هم‌سطح یک طراح UX دارد. بر اساس یک پیش‌بینی، موقعیت شغلی نویسنده یوایکس می‌تواند درآمدی تا حدود ۱۰۰ هزار دلار در سال داشته باشد. این رقم در قیاس با درآمد میانگین کپی‌رایتر تقریباً دو برابر است.
تا اینجا تا حدودی متوجه شدید نویسنده UX کیست و چه کار می‌کند. اما شاید هنوز دربارۀ چند چیز ابهام وجود داشته باشد.
- تفاوتی بین یو ایکس رایتینگ و کپی رایتینگ وجود دارد؟
- یک کپی‌رایتر همزمان می‌تواند نویسنده UX هم باشد؟
- در ایران این موقعیت شغلی وجود دارد؟
- تا امروز چه کسانی به‌جای نویسنده یو ایکس تصمیم‌گیری می‌کردند؟
- نویسنده UX چه مهارت‌هایی دارد؟
- همکاران نویسنده یو ایکس چه کسانی هستند؟
ظرایفی که یو ایکس رایتینگ و کپی رایتینگ را متفاوت می‌کند
یک نویسندۀ چیره‌دست می‌تواند منظومه‌ای از کلمات را با لحن‌ها و منظورهای مختلف ارائه کند. اگر کپی‌رایتینگ را معادل تبلیغ‌نویسی بگیریم، پاسخِ پرسشِ بالا همچین چیزی است:
کپی‌رایتر باید بر شیوه‌ها و زبانِ قانع‌کردن مسلط باشد. اما نویسنده یو ایکس فقط کلماتی را ارائه می‌کند که کاربر را در مسیرِ سناریوی نرم‌افزار یا وبسایت راهنمایی می‌کند. به بیان دیگر، نویسنده تجربه کاربر راه ارتباط کاربر با محصول دیجیتال شما را هموار می‌کند.
کارِ کپی‌رایتر اغلب پس از ارائه محصول یا حین ارائه محصول شروع می‌شود، اما کار نویسنده یو ایکس پیش از ارائه و در مرحلۀ طراحی و ساختن محصول دیجیتال آغاز می‌شود.
یک کپی‌رایتر همزمان می‌تواند یوایکس رایتر هم باشد؟
این کاملاً به میزان مهارت نویسنده برمی‌گردد. جهان کلمات بسیار گسترده و بی‌انتها است. شیوه‌های زبانی، روش‌های انتقال مفهوم، دایرۀ کلمات و… تنوع بسیاری دارند.
هرقدر یک نویسنده بر این‌ها مسلط‌تر باشد، یقیناً قدرت بیشتری در بیان منظور به شیوه‌های مختلف خواهد داشت.
تا به امروز محتوای این همه نرم‌افزار ایرانی را چه کسی نوشته؟
تا امروز احتمالاً کپی‌رایترها، طراحان محصول و مهندسان نرم‌افزار این کار را می‌کردند.
مهارت‌های لازم در ux writing چیست
بخشی از مهارت‌های کپی‌رایتر و نویسنده تجربه کاربر (ux writer) تقریباً یکسان‌اند. اگر بخواهم دربارۀ نویسنده یو ایکس دقیق‌تر بگویم، شاید یادآوری این چند مورد بد نباشد:
- توانایی درک استراتژی محتوای محصول
- توانایی همکاری گروهی و تعامل با طراح UX
- توانمندی در حدس‌زدن واکنش مخاطب (کاربر) به کلمات انتخابی
- توانمندی در تشخیص موقعیت‌های خاص (گاهی باید تصمیم بگیرد کوتاهی متن را فدای رساندن مفهومِ ضروری کند یا برعکس)
- توانایی رساندن پیام در کوتاه‌ترین جملات
- توانایی تشخیص اینکه گفتن چه چیزی حیاتی است و گفتن چه چیزی لازم نیست (اینجا می‌توانید نمونه‌هایش را ببینید)
- توانایی بهره‌گیری از نرم‌افزارهای مناسب طراحی (برای شناخت این برنامه‌ها اصول تعامل با مدیر محصول را بخوانید)
نویسنده یو ایکس با چه کسانی همکار است؟
- استراتژیست محتوا
- طراح UI
- طراح UX
- برنامه‌نویسان
- مدیران محصول
چه نکاتی در نوشتن متن تجربه کاربر حیاتی است؟
- قبل از نوشتن بدانید «هدف» چیست
- قبل از نوشتن از مسیر کاربر باخبر شوید (کجا، چطور، در چه صورتی، کِی پیام را دریافت می‌کند؟)
- ساده بنویسید
- کوتاه بنویسید (مگر مجبور شوید)
- از نوشتن متنی که کژتابی یا دوگانگی معنایی دارد پرهیز کنید
- از نوشتن کلماتی که بار منفی دارند، منع‌کننده هستند، اخطاری هستند، هشداردهنده به‌نظر می‌رسند پرهیز کنید
- یکپارچه بنویسید (بخش‌های مختلف محصول نباید از نظر کلامی و ساختار جمله‌بندی ساز خودشان را بزنند)
- اصطلاحات تخصصی را فراموش کنید
- چیزهایی بنویسید که به کاربر احساس تعامل و اراده‌مندی را منتقل می‌کند
- تاریخ‌های نزدیک را با عدد نشان ندهید. (دیروز، امروز به‌جای اعداد)
- نویسنده تجربه کاربر تنها نیست، گاهی می‌توانید برای بیان بهتر مفهوم‌های پیچیده، از تصاویر هم کمک بگیرید (منظور تصاویرِ مثالی است)
تأثیر زبان در طراحی تجربه کاربر و جزئیات UX
این ویدیو سخنرانی من در چهارمین کنفرانس تجربه کاربر شیراز است. در این سخنرانی به تأثیر زبان بر تفکر طراحی و تجربه کاربر پرداخته‌ام. سعی کردم نشان دهم که زبان و ارتباط آن با جامعه چه نقشی در کار یوایکس رایتینگ دارد.
ابزارهای مناسب برای تعامل بین طراح و نویسنده متن تجربه کاربر
سعی کردم در این مطلب از زوایای مختلف به نقش ux writer بپردازم. اما همۀ گفتنی‌ها در این متن خلاصه نمی‌شود.
اگر می‌خواهید بدانید بهترین روش کار با یوایکس رایتر چیست و چطور می‌توان فرایند یوایکس رایتینگ را به‌خوبی پیش برد، می‌توانید به راهنمای ابزار کار با نویسنده تجربه کاربر رجوع کنید.
و برای آنکه پاسخ دقیق‌تری برای سؤال ux writing چیست به‌دست بیاورید، خواندن ۱۰ اصل در یوایکس رایتینگ را پیشنهاد می‌کنم.
همچین می‌توانید فهرست ابزار کار یوایکس رایتر را بخوانید.
سلام بسیار وب سایت خوبی دارید ممنون من اطلاعات خوبی گرفتم از سایت شما. ح مطهری عزیز
سلام ویدئویون رو دیدم. قبل از هر چیز متشکرم بابت اطلاعات مفیدی که در اختیارمون گذاشتید و بعد دوست داشتم بهتون بگم بعضی از اظهاراتتون با طرز فکر من متفاوته و دوست دارم باهاتون در موردشون حرف بزنم. همین. دم شما گرم.
سلام
ممنونم که خواندید و تماشا کردید.
دربارۀ نقدها و نظرها هم من در خدمتم، می‌توانید ایمیل بفرستید.