صد کتابی که باید از نمایشگاه کتاب بخرید

در کشوری که ناشرانش از کتابفروشی‌هایش بیشترند (مثلِ این است که کارخانه‌های آرد از نانوایی‌ها بیشتر باشند) نمایشگاهِ کتاب فصلِ خزانِ کتاب است و بس. ولی به هر حال، ممکن است همچنان اصرار داشته باشید به نمایشگاه کتاب بروید و کتاب‌ها را از آنجا تهیه کنید. ممکن است این راهنما به کارتان بیاید:

نسخۀ شخصی بپیچید

از نمایشگاه کتاب چه کتابی بخریم بهتر است؟ نسخۀ بقیه به دردِ خودشان می‌خورد. فهرست‌هایی که ناشران یا نویسندگان یا خبرنگارها ارائه می‌کنند، بدونِ استثنا بافته‌هایی‌ست بر اساسِ ذهنیتِ خودشان. خیلی شانس بیاورید (تأکید می‌کنم: خیلی شانس بیاورید) ذهنیت‌شان دور از معامله‌بازی‌های معمولِ صنف است. ولی کو شانس؟ فهرست‌ها پر است از نام‌های تکراری و نویسندگانِ تکراری و ناشرانِ تکراری.
حتی اگر فهرست‌ها به دور از معامله‌بازی‌های صنفی باشد و حکمِ حال دادن به رفقا را نداشته باشد، باز هم دلیلی ندارد به آن‌ها وفادار باشید. جهانِ ذهنیِ شما با جهانِ ذهنیِ پیشنهاددهنده مشترک نیست. شما به نسخۀ خودتان نیاز دارید.
نسخۀ شخصیِ خودتان را بپیچید و به‌دنبالِ «پاسخ» باشید، نه «میگن خیلی کتابِ خوبیه.» یا «فلانی تعریفش رو می‌کرد».
 

به‌دنبالِ پاسخ بودن

مسابقه‌ای در کار نیست. سوال‌هایی مثلِ «در سال چند کتاب می‌خوانی؟»، «چه کتاب‌هایی خواندی؟» و امثالهم سؤال‌هایی نامربوط و پرت‌اند. جهانِ ذهنیِ هر انسانی با دیگری متفاوت است. ذهنِ هر انسانِ جستجوگر، در پیِ معنایِ زندگی‌ست و هر کسی معنای زندگی‌اش را بر اساسِ سلوکِ شخصی‌اش می‌یابد.
ما سلوکِ خودمان را داریم و در زندگی‌مان به سؤال‌های منحصر به فردِ خودمان برمی‌خوریم. ممکن است پرسش‌های ذهنی‌مان در پاری مواقع با دیگری موافق باشد، اما راه‌ها یکی نیستند. هر کس راهِ خودش را دارد.
زیادخواندن یا کتاب‌های معروف را خواندن برتری نمی‌آورد. در پیِ پاسخی؟ کتاب‌ها چیزی در تو تکان می‌دهند؟ به پرسش، به تردید، به پاسخ، به تغییر، به اصلاح نزدیکت می‌کنند؟ در این صورت دست مریزاد. اما اگر می‌خوانی تا خوانده باشی، می‌خوانی تا از تبِ داغِ بازار عقب نباشی، می‌خوانی تا اعتبارِ جعلیِ «کتابخوان» بودن را کسب کنی، وقت هدر دادی.
 

بخر آنچه را که پاسخ می‌دهد

صد کتابی که باید از نمایشگاه کتاب بخریم عنوانی‌ست فریبکارانه. هیچ فهرستِ صدتایی وجود ندارد. فهرست‌ها به دردِ یک نفر می‌خورند: هم او که فهرست را صادر کرده.
چیزی بخر و بخوان که پاسخی به پرسش‌ات می‌دهد. پیش از خواندن داوری نکن. داوری‌های ایدئولوژیک برساخته‌های پروردگارانِ سیاست و ایدئولوژی‌اند. خیال داری بندگی‌شان را بکنی؟ پیش‌فرض‌ها را کنار بگذار و تهور کن. گستاخ باش. خودت را به چالش بکش.
تا پیش از آنکه سؤالی برایت پیش نیامده دنبال پاسخ نگرد. در این صورت پاسخ مثلِ میوه‌ای اضافی و بی‌مصرف خواهد گندید.
 

بالاخره چطور کتابِ خوب را پیدا کنیم؟

جستجوگر، راهش را پیدا می‌کند. دنبالِ نسخه نباش.